موسیقی راك، قربانی تبلیغات هدفمند تجاری است
به گزارش موزیك خوان شهاب صادقی، هنرمند عرصه موسیقی راك، معتقد است: تبلیغات هدفمند تهیه كنندگان جهانی برای فروش بیشتر، موجب بسیاری برداشت ها و تعابیر اشتباه از این نوع موسیقی شده است.
شهاب صادقی (متولد ۱۳۶۲) از هنرمندان جوان عرصه موسیقی در سبک راک است. وی قراربود اسفند سال قبل تازه ترین کنسرت خودرا در تهران برگزار کند؛ اما شیوع ویروس کرونا مانع از آن شد. این هنرمند تحصیلات خودرا تا مقطع فوق لیسانس مهندسی عمران ادامه داده و تا سی سالگی در رشته تحصیلی خود مشغول به کار بود و موسیقی را آماتور و خودآموخته دنبال کرده است.
وی در پانزده سالگی با موسیقی راک آشنا می شود و نواختن گیتار را خودآموز آغاز می کند، در سال ۱۳۸۱ نخستین کنسرت خودرا در دانشگاه علم و صنعت روی صحنه می برد. وی در بیست و پنج سالگی کنسرت کوچکی را در یکی از سالن های تهران برگزار می نماید اما حس و حال این کنسرت کوچک چنان شوریدگی و شیدایی را در این هنرمند ایجاد کرد که موجب شد پنج سال کشمکش روحی و ذهنی را تجربه کند و در نهایت در سی سالگی به این نتیجه می رسد که به صورت حرفه ای موسیقی راک را دنبال کند.
این هنرمند بواسطه ذهنیت زیبایی شناختی خود گرایش خاصی به موسیقی های ملودی محور همراه با ترانه در سبک راک پیدا و باتوجه به این ذهنیت و سلیقه شخصی، سبک آلترناتیو راک را بعنوان سبک اصلی خود انتخاب می کند.
وی معتقد است: برخی کلیپ های هنجارشکن در مورد موسیقی راک که تولیدکننده و سرمایه گذاران آنرا تنها با هدف جذب بیشتر مخاطب ساخته و منتشر می کنند، محصول یک نگاه تجاری است و کمترین سنخیتی با حقیقت ذاتی و اصالت ایدئولوژیک این سبک موسیقی ندارد. گفت وگوی خبرنگار فرهنگی ایرنا را با وی می خوانید.
موسیقی راک صدای شیطان پرستان نیست
ایرنا: موسیقی راک برخلاف ذات اصلی خود که به شدت دانش محور و مبتنی بر اصول و قواعد موسیقی است در کشور ما اشتباه معرفی شده. تا جایی که برخی به موزیسین های راک و متال لقب شیطان پرست می دهند و همین تفکر سبب شده این سبک ها در کشور ما با چالش های گوناگون و جدی روبرو باشد. علت را چه می دانید؟
صادقی: به نظر من موسیقی راک طیف گستره ای را در بر می گیرد از یک سافت راک در یک قاره تا بلک متال های بومی کشورهای اسکاندیناوی همه و همه بین مردم با یک نام شناخته می شوند. حال در یک موسیقی با این طیف گستره در جهان در بعضی نقاط کلیپ هایی عموما تجاری توسط تولیدکنندگان و شرکت ها به قصد جذب حداکثری مخاطب بخصوص طیف نوجوان و زیر بیست سال بعنوان مخاطبان اصلی این شاخه های خاص از برخی صحنه های بدعت گریز و خلاف عرف جامعه استفاده می شود تا روحیه سرکش مخاطب خودرا به سمت خود سوق بدهند. نباید فراموش کرد این کلیپ ها و نمادهای مورد استفاده در آنها فقط برای جذب حداکثری مخاطب توسط تولید کننده و سرمایه گذار استفاده می شود. این تصاویر و نمادها محصول یک نگاه تجاری است و کمترین سنخیتی با حقیقت ذاتی و اصالت ایدئولوژیک این موسیقی ندارد.
ایرنا: یعنی عرضه بر اساس تقاضا به قصد سود بیشترمدیریت شده اما در جوامعی مانند کشور ما این روند موجب سوءتفاهماتی در برداشت ها شده است؟
صادقی: بله. البته این اتفاقات فقط روی طیف خاص و کوچکی از این موسیقی افتاده است و اساسا بسیاری هنرمندانی که با گریم ها و چهره های وحشتناک و رفتارهای هنجارشکن در مقابل دوربین ها قرار گرفته اند در دنیای واقعی احیانا اگر یک جنازه خونی ببینند گرفتار تشنج بشوند.
از حاشیه رفتن و قانون شکنی بیزارم
ایرنا: در زمانی که بیشتر کنسرتهای راک و موسیقی های جریان فرعی با محدودیت صدور مجوز روبرو بودند دائم کنسرتهای مجوزدار برگزار کردید. علت این امر چه بود؟ صراحتا می پرسم از رانت های خاصی استفاده کردید؟
صادقی: حقیقت امر اینست من جزء هنرمندانی بودم که بیش از دیگران با سختی ستاندن مجوز از نهادهای گوناگون روبرو بودم. چون بیش از دیگران کنسرت داشتم بیش از دیگران مراحل ستاندن مجوز از نهادهای گوناگون را طی کردم. بسیاری همکاران من برای ستاندن مجوز اقدام می کنند و با نخستین مخالفت از کنسرت صرف نظر می کنند اما من به خاطر اصرارم برای برگزاری کنسرت بیش از دیگران هم نه شنیدم و هم دست از تلاش بر نداشتم. از طرفی من با تمام اعتقادم پذیرفتم در ایران کشوری با قوانین و عرف های خاص خودش زندگی می کنم و هیچ گاه اهتمام نکردم فعالیتی خارج از عرف و قوانین جامعه و بدون کسب مجوز انجام بدهم. شاید همین مورد موجب شد کمتر در حاشیه قرار بگیرم. چون از حاشیه ها و قانون شکنی ها بیزارم.
شرایط ستاندن مجوز از دفتر موسیقی بسیار آسان تر از قبل شده است
ایرنا: آیا هنوز هم مراحل ستاندن مجوز از دفتر موسیقی و سایر نهادها همان اندازه سخت است؟
صادقی: خوشبختانه خیر. در روند ستاندن مجوز به گواهی آمارهای منتشره از طرف روابط عمومی معاونت امور هنری وزارت ارشاد چند سالی است شاهد بازتر شدن فضا هستیم و شرایط ستاندن مجوز در دولت فعلی بسیار تسهیل شده است.
کرونا و چالش های ذهنی یک هنرمند
ایرنا: در شرایط فعلی که کشور با شیوع ویروس کرونا درگیر است شاید در کوتاه مدت به این نتیجه برسیم که شرط بقای صنعت موسیقی و عبور از بحران های اقتصادی برگزاری کنسرتهای آنلاین باشد؟ آیا بهعنوان یک هنرمند با برگزاری کنسرتهای آنلاین موافق هستید؟
صادقی: هیچ لذتی برای یک هنرمند بالاتر از اجرا مقابل هوادرانش نیست و همه عشق و انگیزه موسیقیدان ها به همان یک ساعت چشم در چشم مخاطب شدن و اجرای زنده است. این لذت در کنسرتهای آنلاین وجود ندارد. من به شخصه به خاطر سنگینی و خشکی، فضای اجرا مقابل صندلی های خالی را دوست ندارم. اما اگر نهادهای مربوطه برای برگزاری اجرای آنلاین من همکاری کنند بخاطر ترغیب هوادارانم به در خانه ماندن و قطع زنجیره انتقال کرونا و حفظ سلامتی هموطنانم حتی برای دو ساعت و ایجاد شعف در مخاطبان خانه نشینم حاضرم کنسرت آنلاین برگزار کنم. اما باز هم می گویم تمام لذت کار برای یک هنرمند در اجرای زنده در مقابل مخاطب خلاصه می شوند.
ایرنا: پدر شما خلبان نظامی بود و طبیعتا نحوه تربیت شما بسیار بر پایه مقررات و نظم سختیگرانه استوار بوده، ایا انتخاب موسیقی راک که نوعی از موسیقی اعتراضی است به صورتی بخاطر اعتراض ما به این مقررات سختگیرانه بوده؟
صادقی: من به شخصه هیچ گاه موسیقی راک را با دیده اعتراضی نه شنیده ام و نه انتخاب نموده ام. آنچه در موسیقی راک همیشه جذاب بوده و هست هیجان و ریتم های تند جاری در این موسیقی است. من شخصا فرد ارامی هستم پس گوش دادن به صورتی از موسیقی که قادر باشد هیجانات و احساسات درونی مرا برانگیخته و حتی تخلیه کند بسیار لذت بخش بوده، هست و خواهد بود.
درست است که خانواده من به شدت مقرراتی بوده اما والدین من هیچ گاه فرهنگ را فدای مقررات سخت نکردند. یعنی وقتی دیدند من به قول معروف بچه درسخون سر بزیر اوقات فراغت خودرا بجای اینکه در خارج ازخانه سپری کنم در خانه مشغول موسیقی هستم بجای مخالفت اتفاقا کاملا مرا حمایت کردند.
ملودی محور بودن موسیقی را دوست دارم
ایرنا: اصولا چه شد که سبک آلترناتیو راک را به عنوان سبک اصلی خود انتخاب کردید؟
صادقی: من بین تمام زیرشاخه های موسیقی راک بیشتر به موسیقی هایی علاقمندم که ملودی محور باشند. در خیلی از این زیر شاخه ها تمرکز اصلی روی ریتم های قوی باس و درامز است اما من تمایل داشتم نوعی از موسیقی راک را اجرا کنم که ملودی محور باشد و بتوان روی آن شعر و ترانه فارسی گذاشت و سبک آلترنایو راک این امکان را به من می داد.
ایرنا: هویت و شاکله موسیقی های زیرمجموعه راک روی ریتم بخصوص گروه های درامز و باس لاین ها استوار است. چگونه شما به سبک خود که از ریتم فاصله گرفته و روی ملودی متمرکز شده آلترناتیو راک می گویید؟ از طرفی در این نوع موسیقی که اساسا بر اساس ادبیات سه هجایی ظرفیت پذیرش کلام را دارد چگونه موفق شدید از ادبیات دو هجایی پارسی استفاده کنید؟
صادقی: در ابتدا باید خوشی خودرا از بابت این گفت وگوی کارشناسانه اعلام کنم. متاسفانه بسیاری گفت و گوها دراین زمینه به این سمت کشیده شده که چرا راک فارسی خوب نداریم اما کمتر شاهد بودیم که این مساله دقیق بررسی شود. اما در پاسخ به سوال شما ابتدا باید جمله قبلی خودرا کمی اصلاح و تلطیف کنم. من در موسیقی خودم ریتم را حذف نکردم بلکه کمی از حضور قدرتمند آن کاسته ام یا به عبارتی آنرا قدری نسبت به سلیقه قبلی خودم تلطیف کرده ام. اما نه به این معنا که کلا ملودی را جایگزین ریتم کرده باشم.
ایرنا: راهکار شما در آهنگسازی برای عبور از مانع یک هجا کمتر در ادبیات فارسی چیست؟
صادقی: در گذشته ما در ابتدا قطعه را بی کلام می ساختیم درست مثل روشی که بیشتر هنرمندان این سبک در غرب انجام می دهند. یعنی در ابتدا یک قطعه کاملا موزیک محور ساخته و روی این قطعه ترانه با توالی واژگانی مناسب چیده می شد.
مهندسی معکوس یک آهنگساز
اما روش فعلی به این صورت است که با یک تک گیتار کلاسیک، ترانه را انتخاب نموده و با سلیقه شرقی خود با بهره گیری از موتیف های شرقی و گام مینور هارمونیک که به سلیقه شرقی خودمن نزدیک تر است به توالی ملودی هایی می رسیم که در نهایت به یک ملودی خیلی ساده گیتار با سازگاری زیاد با ترانه دست پیدا می نماییم. چون هنوز به ریتم نرسیدم مشکلی با یک هجا کمتر یا بیشتر نداریم. چون چیدمان دست شماست و ملودی ساخته شده پنتاتونیک غربی نیست بلکه ملودی مینور هارمونیک شرقی است.
ایرنا: یعنی شما در آهنگسازی بیشتر به صورت مهندسی معکوس عمل کرده و بیشترنگاه هارمونیک دارید تا کنترپوانتیک؟
صادقی: بله دقیقا. پس از رسیدن به ملودی وکالی کاملا ساده تنظیم را برمبنای آلترناتیو راک تنظیم می نماییم.
ایرنا: وقتی آهنگسازی به این صورت انجام بپذیرد طبیعی است ورس و کوروس های زیبا و باب طبعی خواهید داشت اما در چنین ساختاری با بریج ها چه می کنید؟
صادقی: به نکته بسیار ظریفی اشاره کردید. بریج های ما دیگر مانند ورس و کوروس ها نرم و لطیف نیست. در بریج ها کاملا موسیقی را به سمت یک هارد راک با بهره گیری از فواصل چهارم یا کروماتیک که اصلا مخاطب انتظار ندارد تمایل می دهیم.
ایرنا: شما بسیار از تمایل خود به استفاده از ملودی های شرقی صحبت کردید. در استفاده از ملودی های شرقی با چالش ربع پرده به چه صورت برخورد می کنید؟
صادقی: منظورم از شرقی همان مینورهارمونیک بود و چالشی با ردیف ها و گام های موسیقی ایرانی ندارم؛ چون اصلا به آن سمت نمی روم. بسیار به من پیشنهاد شده برای جذب مخاطب بیشتر به این سمت گرایش پیداکنم اما کلا فواصل ربع پرده ایرانی با سلیقه من سازگار نیست.
منبع: musicreader.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب