سرگذشت موسیقی در سال صفر بخش نخست
۱۴۰۰، سالی مملو از اتفاقات تلخ و شیرین برای موسیقی بود. ۱۴۰۰، سالی که دست اجل هنرمندان مطرحی را برای همیشه از موسیقی ایران گرفت. سالی که با تقلای بسیار برای بازگشت موسیقی در سالن های کنسرت همراه بود و تا ماه های انتهایی، به کنسرتهای آنلاین بسنده شد. سالی که جشنواره موسیقی نواحی صاحب دبیرخانه دائمی شد. نوربخش بار دیگر مدیرعامل خانه موسیقی شد. در ۱۴۰۰ کنسرتی پرحاشیه برای شهرام ناظری برپا کردند و رهایی حمید صفت از مرگ و قصاص هم در همین سال رقم خورد.
ایسنا در دو گزارش مجزا، نگاهی داشته است به سرگذشت موسیقی در سال ۱۴۰۰ که در ادامه بخش اول آنرا می خوانید:
نگاهی به متهم شدن یک خواننده به قتل
در ابتدای سال ۱۴۰۰ درست دو روز پس از آخر تعطیلات نوروزی (۱۵ فروردین)، پرونده حمید صفت با درخواست رضا صادقی در حساب رسمی اینستاگرام خود برای عفو او بار دیگر باز شد که بعد از آن هم هومن حاجی عبدالهی (بازیگر)، با انتشار مطلبی در صفحه اینستاگرام خود به همراه چند عکس، خواهان عفو حمید صفت شد.
پرونده حمید صفت مرداد ماه سال ۹۶ به افترا قتل، تشکیل و تحقیقات در این خصوص شروع شد. وی در جریان یک نزاع خانوادگی با ناپدری خود درگیر شده بود و ناپدری در بیمارستان فوت کرد. «حمید صفت» ششم خردادماه سال ۹۷ از زندان با قرار وثیقه آزاد شد.
در اواخر سال ۹۹ کیفرخواستِ این خواننده به افترا قتل عمد صادر شد و حمید صفت پای میز محاکمه ایستاد و در جلسه دادگاه، بعد از دفاعیات متهم و وکیل او، قاضی پرونده دستور بازداشت حمید صفت را صادر کرد.
شامگاه ۱۴ فروردین ماه ۱۴۰۰ وکیل مدافع حمید صفت ـ به ایسنا اعلام نمود که حکم قصاص موکلش به او ابلاغ گردیده است و او به همراه دیگر وکیل پرونده، ظرف ۲۰ روز از تاریخ ابلاغ حکم فرصت دارند نسبت به حکم صادره فرجام خواهی کنند.
و اما ۲۸ فروردین حکم قتل عمد و قصاص پرونده حمید صفت خواننده رپ با اکثریت آرای شعبه ۳۹ دیوان عالی کشور نقض شد. در نهایت او ۱۱ مهر با قید وثیقه یک میلیارد تومانی و به دستور قاضی رحمانی ریاست شعبه ۸ دادگاه کیفری یک استان تهران از زندان اوین آزاد شد و دوم آذر وکیل مدافع حمید صفت از تایید رای صادره برای موکلش در خصوص ارتکاب قتل غیرعمدی در دیوان عالی کشور اطلاع داد.
حواشی تیتراژ «نون خ ۳»
نوروز ۱۴۰۰ در آخرین قسمت از سریال «نون خ ۳»، قطعه قدیمی «لیلم لیل» با موسیقی ترکیه ای برای پخش برگزیده شد که از جانب برخی کارشناسان و رسانه ها با انتقاد همراه بود.
این قطعه کُردی که قدمتی دیرینه دارد، تابحال بارها بازخوانی شده است و یکی از این بازخوانی ها در سال ۱۹۸۴ توسط ابراهیم تاتلیس ـ خواننده ترک که از مادری کُرد متولد شده ـ با عنوان «لیلیم لِی» در چارچوب آلبوم «ماوی» اتفاق افتاده است.
به همین جهت در همان زمان شهرام ناظری درباره این مساله به ایسنا توضیح داده بود: «به هر حال موسیقی کُردی همچون اقیانوسی بی انتهاست. مردم کُرد طی گذشت هزاره ها و قرن ها حافظ ارزش های آئینی، فرهنگی و هنری همچون رقص و موسیقی بوده اند. تنوع شگفتی در موسیقی کُردی وجود دارد. شاید دوستان انتظار داشته اند، چون این سریال در داخل ایران تهیه شده بهتر بود که از موسیقی و هنرمندان داخل استفاده می شد یا حداقل در انتخاب قطعه موسیقی دقت و حساسیت بیشتری ابراز می شد».
البته هوشنگ جاوید هم درباره این امر به ایسنا اظهار داشته بود: «اگر حالا بخواهیم نسبت به این ماجرا حساس شویم خیلی دیر است. این اتفاق تقصیر کوتاهی کاری دستگاه های فرهنگی، بخصوص وزارت فرهنگ و ارشاد فرهنگی است که تنها از نظارت حرف می زنند ولی در عمل کاری نمی کنند. البته جوانان آهنگساز، مرزی برای فرهنگ ها و نوع ملودی ها قائل نیستند. از طرفی نمی توان به این اتفاق ایرادی وارد کرد؛ چونکه ساختار استفاده شده دارای مشکل نیست و به مرور زمان به امری رایج بدل شده است.»
دردسرهای فریدون شهبازیان
فریدون شهبازیان که بعد از انصراف از رهبری ارکستر ملی ایران در اسفند ۹۸، بیشتر زمانش را به آهنگسازی گذراند، در اواخر فروردین به صورت فشرده مشغول ساخت موسیقی تیتراژ سریال ماه رمضانی «یاور» برای پخش از شبکه سه سیما بود که به سبب افتادن از پله های استودیو، گرفتار شکستگی استخوان از دو ناحیه شد. در همان زمان انتشار ویدیویی از حمل این هنرمند به پایین پله ها در بعضی رسانه ها منتشر گردید که واکنش و اعتراض خانواده او را به همراه داشت.
به هر جهت این هنرمند در ۲۲ فروردین به ایسنا اظهار داشت که حال عمومی بهتری دارد و بعد از مدتی از بیمارستان مرخص شد باآنکه که باری دیگر در تیر ماه در بیمارستان بستری شد. درواقع ۱۹ تیر حساب اینستاگرام او که توسط دخترش شیوا شهبازیان اداره می شود، از بستری شدن این هنرمند در بیمارستان اطلاع داد ولی درباره علت بستری شدن وی در بیمارستان توضیحی داده نشده بود که خوشبختانه چند روز بعد هنرمند باسابقه کشورمان از بیمارستان مرخص شد.
از بستری شدن عبدالوهاب شهیدی تا درگذشت او
عبدالوهاب شهیدی در عصر روز یکشنبه ـ نوزدهم اردیبهشت ماه ـ به سبب عارضه قلبی در بیمارستان بستری شد و بامداد روز بعد در سن ۹۹ سالگی دارفانی را وداع گفت. خانواده عبدالوهاب شهیدی ـ خواننده فقید موسیقی ایرانی ـ با انتشار اطلاعیه ای از مردم درخواست نمودند که در مراسم خاکسپاری این هنرمند شرکت نکنند و این مراسم را از راه رسانه ها دنبال کنند. این هنرمند چهارشنبه ۲۲ اردیبهشت در قطعه هنرمندان به خاک سپرده شد.
چالش قرار گرفتن موسیقی در مشاغل گروه دو و لغو کنسرت ها
سیدمجتبی حسینی، معاون وقت امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بعد از جلسات و مکاتبه اسفندماه سال ۱۳۹۹ با ستاد ملی مدیریت بیماری کرونا، برای قرار گرفتن اجراهای موسیقی در گروه دو مشاغل و از سرگیری اجراهای موسیقی با رعایت پروتکلهای بهداشتی، بار دیگر در اواخر اردیبهشت ۱۴۰۰ با رئیس کمیته امنیتی، اجتماعی و انتظامی ستاد ملی مدیریت بیماری کرونا مکاتبه کرد.
اما ارسال نامه دوم در شرایطی که کشور همچنان به شدت با ویروس کرونا دست و پنجه نرم می کرد، بحث برانگیز بود و این پرسش را در ذهن برخی متبادر کرد که آیا مسؤلان فرهنگی تنها به قصد رفع تکلیف و از سر باز کردن مسئولیت ها در امتداد پشتیبانی از هنرمندان، چنین درخواست هایی را رسانه ای می کنند؟ و این که آیا این از سرگیری، به نفع همه هنرمندان موسیقی خواهد بود؟ هنرمندانی که بعضی از آنها قبل از این شرایط هم کنسرت ها را جزو منبع درآمد خود به شمار نمی آوردند.
البته در همان زمان برخی متولیان کنسرت ها از جمله، مسعود برزی ـ مدیر بخش موسیقی تیوال ـ به ایسنا گفته بود که بعنوان یک برگزارکننده کنسرت، موافق از سرگیری کنسرت ها در این شرایط خطرناک نیست و مردم هم رمق و حس و حال سابق را ندارند که بخواهند در این شرایط، ریسک ابتلاء به کرونا را تنها جهت شرکت در یک کنسرت به جان بخرند و کنسرتهای آنلاین بهترین گزینه است.
انتخابات خانه موسیقی و حواشی ناتمام آن
در سال ۹۹ و با گذشت چهار سال از آخرین انتخابات هیات مدیره خانه موسیقی، قرار بر برگزاری انتخابات کانون های این نهاد صنفی در خرداد ماه همان سال بود. ولی هر بار به دلایلی چون ممنوعیت ستاد مبارزه با کرونا برای برگزاری حضوری یا فراهم نبودن بسترهای مناسب برای برگزاری انتخابات آنلاین، این رویداد به تعویق و در نهایت هم به سال ۱۴۰۰ کشانده شد که البته تا خرداد هم خبر جدیدی درباره زمان برگزاری انتخابات این نهاد اعلام نشد.
انتخابات خانه موسیقی و عملکرد این نهاد صنفی، در این سال ها بعنوان یکی از رویدادهای پربحث اهالی این حوزه مطرح بوده است. عده ای براین باورند که در هر دوره، افرادی مشخص بعنوان کاندیدا در انتخابات شرکت می کنند و از بین همان افراد هم اعضای هیات مدیره برگزیده می شوند و در مقابل گروهی اهالی موسیقی را به انفعال جهت شرکت در انتخابات متهم می کنند و آزاد بودن شرکت در انتخابات هیات مدیره خانه موسیقی را یادآور می شوند.
در نهایت در تیر ماه با کاهش محدودیت های کرونایی، خبری منتشر گردید که از برگزاری انتخابات این نهاد در مرداد ماه اطلاع می داد ولی باز هم با اوج گرفتن شیوع کرونا، انتخابات خانه موسیقی لغو و به ۱۹ مهر موکول شد.
با برگزاری انتخابات در فضای باز تالار وحدت، اعلام نشدن آمار دقیقی از تعداد افراد شرکت کننده در دور نخست انتخابات کانون ها و همینطور مشخص نبودن اسامی کاندیداهای مدیریت هر کانون، با انتقاد همراه شد.
در همان حوالی تعدادی از اعضای خانه موسیقی با به امضا رساندن متنی خطاب به ۶۰ برگزیده مجامع ده گانه خانه موسیقی، مطالبات و خواستههای خویش را از این افراد مطرح نمودند.
با وجود اعتراض هایی که از سمت اهالی موسیقی به خانه موسیقی وارد شد و درخواست هایی که این هنرمندان برای ادای حق در انتخاب هیات مدیره و مدیر آن داشتند، و با وجود این که بابک رضائی ۲۱ آذر ماه برای حضور در خانه موسیقی بعنوان مدیرعامل اعلام آمادگی کرد، ولی هیات مدیره خانه موسیقی ۲۹ آذر اعلام نمود که بار دیگر به حمیدرضا نوربخش رای داده است تا او بار دیگر بعنوان مدیرعامل، دوره ی جدید فعالیت در خانه موسیقی را آغاز کند.
بعد از آن بود که در دیماه عده ای از هنرمندان نامه ای را خطاب به خانه موسیقی که به امضاء حدود ۴۰۰ نفر رسیده بود، منتشر نمودند. نامه ای که در آن توقع و تقاضاهایی در چارچوب چهار بند اساسی مطرح شده بود: «ارائه برنامه ها برای چهار سال پیش رو»، «الزام به ایجاد شفافیت عملکردی و مالی»، «الزام در جهت پاسخگویی به شبهات و انتقادات موجود» و «ایجاد امکان عرضه نظر (کامنت) در سایت و شبکه های اجتماعی خانه موسیقی ایران».
به دنبال انتشار نامه ۴۰۰ هنرمند، خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) به فراخور وظیفه ذاتی خویش، گزارشی با روتیتر و تیتر: «امضاکنندگان نامه انتقادی چه مطالباتی دارند؟/ خانه موسیقی منتقدانش را جدی بگیرد و پاسخ دهد» منتشر کرد؛ که در آن، از چهار امضاءکننده نامه مورد اشاره، درباره هدفشان از این حرکت پرسیده شده بود. بنا بر همان خط مشی خبری هم فردای همان روز، پاسخ رسمی خانه موسیقی در گزارشی با تیتر: «خانه موسیقی به انتقادهای وارده به آن پاسخ داد» در خروجی اخبار این خبرگزاری منتشر شد.
اما در کمال تعجب و تاسف، چندی بعد، نامه ای رسمی با امضاء رئیس محترم هیات مدیره خانه موسیقی (جناب آقای داریوش پیرنیاکان) در واکنش به گزارش نخست (گفت وگو با امضاءکنندگان نامه انتقادی) به ایسنا رسید؛ سراسر بداخلاقی، افترا و توهین نسبت به این خبرگزاری.
گذشته از این که نامه مورد اشاره، حاوی بخش های نامفهومی بود که نشان از احتمال ارائه اطلاعات یا مشاوره های غلط داشت، این خبرگزاری برای رعایت حرمت عرصه هنر موسیقی، خانه موسیقی و البته ساحت رسانه، از انتشار آن توسط خویش صرف نظر کرد. با این وجود، بنا به وظیفه ذاتی و مسئولیت اجتماعی خود، بخصوص در برابر نهادهای مدنی و جامعه هنری، پیگیری اصل مبحث و نپرداختن به حواشی را اولویت خویش دانست و همچنان هم می داند.
در همین راستا ایسنا با اکثریت اعضای محترم هیات مدیره خانه موسیقی برای انجام مصاحبه تماس گرفت که با بی میلی و امتناع ایشان مواجه گردید.
ولی در نهایت ایسنا با سه تن از منتقدان خانه موسیقی تماس گرفت و درباره مطالبه ها و این که چرا طرح این مطالبه ها، به پرخاش و افترا زنی خانه موسیقی منجر می شود؟، پرسید.
برای خواندن این گزارش اینجا را کلیک کنید.
ماجرای خالو قنبر و یک رویای نیمه کاره!
در خردادماه ویدیویی از وضعیت نامناسب خانه استاد خالو قنبر راستگو ـ خواننده هرمزگانی و نوازنده برجسته ساز جفتی ـ در شهرستان میناب در فضای مجازی دست به دست شد که بحث وعده ساخت منزل برای این هنرمند را باردیگر بیان نمود. این ویدیو در صفحه اینستاگرامی مجتبی تابدار (یکی از هنرمندان هرمزگان) بعد از بازدید از وضعیت منزل این استاد موسیقی در شهرستان میناب، منتشر گردید که در آن خالو قنبر از وضعیت نامناسب منزلش و سختی گذراندن زندگی می گفت و این که چشم به یاری مردم و مسئولان دوخته است.
تاریخچه این ماجرا به اوایل سال ۹۷ برمی گردد که راستگو در گفت وگویی از نداشتن مسکن گله کرده بود که بعد از آن در مرداد ماه همان سال، سند زمین و پروانه ساختمان به مالکیت استاد قنبر راستگو اعطا شد.
اما در آذر ۹۸ که یک سال و چهار ماه از اهدای سند مالکیت قطعه ای زمین و پروانه ساخت آن به این هنرمند می گذشت، هنوز حتی یک آجر هم برای ساخت خانه او گذاشته نشده بود و در خانه ای اجاره ای زندگی می کرد.
بعد از انتشار آن ویدیوی بحث برانگیز، خواننده هرمزگانی به ایسنا اظهار داشت: بنظر می رسد که این مساله حل شده و خود استاندار پیگیر درست کردن این ماجرا هست و حدود یک هفته پیش به من گفته اند که مقرر است تا شش ماه دیگر این خانه ساخته شود. ولی اگر هم حل نکرد که دیگر نکرده است. چهار سال است که درحال ساخت خانه ای در این زمین هستند و معلوم هم نیست به نتیجه برسد یا نرسد.
کنسرت حاشیه برانگیز شهرام ناظری
شهرام ناظری ـ خواننده باسابقه کشورمان ـ بعد از یک سال و نیم دوری از ایران و صحنه اجرا، جمعه ـ هفتم خرداد ماه ـ با خواندن اشعاری از شاعر مورد علاقه اش (مولانا) به روی صحنه کنسرتی آنلاین رفت؛ کنسرتی که او در سرتاسر اجرا از نبود تماشاگرها ابراز ناراحتی کرد و سطح اجرا را متوسط خواند.
ولی چند روز بعد ناظری نسبت به نمایش ندادن سازها در اجرایش اعتراض کرد و اظهار داشت که نخستین تجربه، خالی از برخی مشکلات نبوده است و اگر می دانست سازها را مقرر است از نمای دور نشان بدهند، بدون شک با این مساله و انجام آن به صورت جدی مخالفت می کرد.
نخستین سالگرد درگذشت محمدرضا شجریان
مهر ماه ۱۴۰۰، یک سال از خاموش شدن صدایش گذشت و موسیقی ایران همچنان به عزای او نشسته بود. با این وجود سالگرد درگذشت محمدرضا شجریان چندان پررمق نبود ولی عده ای از هنرمندان و دوستداران او به رسم ادب و احترام، یا دست به انتشار قطعه ای زدند و یا این که ویدیویی از نوای سازشان به یاد این هنرمند فقید منتشر نمودند.
فرزندان شجریان در غم فراق پدر تصنیف «شباهنگ» را با آهنگسازی سلیم فرزان منتشر نمودند. وحید تاج هم قطعه ای با نام «بخوان به نام عاشقی» را با شعری از علیرضا بهرامی و آهنگسازی حمید اسماعیل زاده خواند. علی قمصری در کنار مزار استاد تارنوازی کرد و عده ای از هنرمندان همچون حسام الدین سراج، سهراب پورناظری، بزرگمهر حسین پور و مهیار علیزاده در سالروز درگذشت او به انتشار مطالبی در فضای مجازی دست زدند. البته ۳۰ مهر مراسمی برای گرامیداشت محمدرضا شجریان با حضور تعدادی از هنرمندان و شاگردان او برگزار شد که در جریان آن به یادآوری خصوصیت های شخصیتی و حرفه ای این هنرمند فقید پرداختند.
یک دقیقه سکوت برای پروین بهمنی
پروین بهمنی، خالق لالایی های مادرانه ایران زمین که به سبب وخامت مشکلات قلبی ـ ریوی در بیمارستان بستری شده بود، پنجشنبه (۲۹ مهر) درگذشت.
درگذشت این هنرمند، درست مصادف شد با مراسم افتتاحیه چهاردهمین جشنواره موسیقی نواحی ایران که حال و هوای جشنواره را تحت تأثیر قرار داد و به همین دلیل این جشنواره در احترام به این هنرمند فقید به یک دقیقه سکوت نشست.
پیکر پروین بهمنی دوشنبه ـ سوم آبان ماه ـ در قطعه هنرمندان بهشت زهرا(س) به خاک سپرده شد.
جشنواره موسیقی نواحی برای همیشه در کرمان
برگزاری مکرر جشنواره موسیقی فجر در استان کرمان و ممانعت از برگزاری آن به صورت چرخشی در سایر استانها، همواره امری پرسش برانگیز بوده است ولی با این وجود دوره هایی متوالی شاهد برگزاری این جشنواره در کرمان بوده ایم تا جایی که حتی خیلی از هنرمندان آنرا جشنواره موسیقی کرمان خطاب می کنند و حتی سورج یاسایی ـ دبیر اجرایی پیشین جشنواره موسیقی نواحی ـ درباره علت برگزاری دائمی این جشنواره در کرمان به ایسنا اظهار داشته بود: «این مساله همانند این است که بگوییم چرا جشنواره فیلم کن، در کن انجام می شود. در واقع جشنواره موسیقی نواحی کرمان به یک بِرند تبدیل گشته است و برخی آنرا بعنوان جشنواره موسیقی کرمان می شناسند».
در نهایت برگزاری مکرر این رویداد در کرمان باعث شد که بعد از برگزاری دوره چهاردهم، ۲۴ آبان ماه اعلام گردد که این جشنواره صاحب یک دبیرخانه دائمی در کرمان خواهد شد.
اظهار نظر نماینده مجلس درباره ممنوعیت ورود ساز و واکنش پیرنیاکان
در آذرماه ویدیویی بحث برانگیز از نماینده مردم اردبیل در فضای مجازی منتشر گردید که در آن درباره ضرورت ممنوعیت ورود ساز به کشور می گفت و این که افرادی که به دنبال آلات موسیقی هستند از ایران بروند.
همچون افرادی که به این اظهارنظر واکنش تند نشان دادند، داریوش پیرنیاکان ـ رئیس و سخنگوی هیات مدیره خانه موسیقی ـ بود که در واقع با این اقدام، فرصتی برای تمرین وظیفه محوله به او و عرض اندام در فضای موسیقی پیدا کرد.
با این همه چندی بعد ـ ۲۳ آذر ماه ـ کاظم موسوی، نماینده مذکور اصرار کرد که مصاحبه او تحریف شده و در مصاحبه خود در پاسخ به این که آیا موافق ارز ۴۲۰۰ تومانی برای واردات آلات موسیقی هست؟ گفته که آیا نان مردم و تأمین کالاهای اساسی و معیشت مردم در اولویت است یا واردات آلات موسیقی؟
در نهایت این نماینده مجلس با عذرخواهی از جامعه هنری اظهار داشت که «بنده برای هنرمندان احترام قائل هستم و از همه آنها پوزش می طلبم.»
روزی برای موسیقی
در صورتیکه انتخاب روزی به نام «موسیقی» در سالنامه رسمی ایران، به نظر می رسید به دو گزینه «فارابی» و «شجریان» محدود شده باشد، در نهایت گزینه سومی یعنی سالروز وفات موسیقی دان و خوش نویس ایرانی، «صفی الدین ارموی» به میان آمد.
بعد از درگذشت محمدرضا شجریان در ۱۷ مهرماه سال ۹۹، حاشیه ها برای نام گذاری روزی به نام موسیقی بالا گرفت.
خانه موسیقی در سال ۹۹ با انتشار گزارشی از عملکرد خود برای نام گذاری روزی به نام موسیقی، اعلام نمود که در ابتدای مهر ماه با ارسال نامه ای به وزیر وقت ارشاد، درخواست کرده که یکم مهر ماه، مصادف با زادروز تولد محمدرضا شجریان، بعنوان روز ملی موسیقی ثبت شود؛ البته این درخواست پیش تر درباره سالروز تولد فارابی هم از جانب این نهاد صنفی مطرح شده بود که در آن زمان به سبب آنچه از جانب خانه موسیقی «کم لطفی مسؤلان دولتی وقت» عنوان شد، در نهایت مورد تصویب قرار نگرفت.
با این وجود در نهایت با پیگیری تعدادی از اهالی موسیقی، قرعه این ماجرا به نام صفی الدین ارموی درآمد و ششم بهمن مصادف با سالروز وفات او بعنوان روز «آواها و نواهای ایرانی» در سالنامه رسمی ایران به ثبت رسید که اولین دوره آن سال جاری گرامی داشته شد.
منبع: موزیك خوان
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب