گفت وگو با علی رهبری ـ رهبر اركستر
صدمه شناسی جشنواره موسیقی فجر و چاره پیشنهادی
علی رهبری، آهنگساز و رهبر ارکستر بین المللی، با برشمردن علل ضعف جشنواره موسیقی فجر، چاره هایی در این ارتباط پیشنهاد کرد.
رهبری در گفت وگویی با ایسنا از میزان اهمیت برگزاری جشنواره موسیقی فجر بعنوان تنها رویداد مهم موسیقی در ایران می گوید و تاکید می کند، جشنواره موسیقی فجر باید در کنار چندین جشنواره بزرگ دیگر برگزار گردد ولی هم اکنون تنها جشنواره است و مسئولیت خیلی بزرگی را به دوش می کشد، پس باید بهترین باشد.
علت نقد همیشگی به جشنواره موسیقی فجر
وی در پاسخ به اینکه چرا همیشه نسبت به جشنواره موسیقی فجر نقد دارد؟ توضیح می دهد: برگزاری یک جشنواره مهم موسیقی در تمام دنیا به این صورت بوده است که یک یا چند بار در سال گلچینی از بهترین آثار موسیقایی آن دوره و گلچینی از آثار خوب خارجی را به نمایش می گذارند؛ بنابراین جشنواره های موسیقی در این کشورها به جلوه فرهنگی مهمی از آن کشورها بدل شده اند.
دولت مقصر اصلی سطح پایین جشنواره نیست
این آهنگساز ادامه می دهد: جشنواره موسیقی فجر را از حدود ۲۰ سال پیش می شناسم و نمی دانم قبل از آن به چه صورت بوده است؛ چونکه سه سال قبل از انقلاب ایران را ترک کردم و حدود ۳۰ سال تماس زیادی با ایران نداشتم. همینطور افرادی که با من در ارتباط بودند همیشه می گفتند که دولت در ایران از موسیقی حمایت نمی کند، بودجه نمی دهد و حضور امثال من هم در ایران تأثیرگذار نخواهد بود. ولی پنج سالی که به مدت ۱۲ ماه در ایران بودم، متوجه شدم که در حقیقت دولت مقصر اصلی عقب ماندگی موسیقی و سطح پایین ماندن جشنواره ها نیست.
این رهبر ارکستر با تصریح این مطلب که «جشنواره موسیقی فجر تمام شرایطی را که یک جشنواره خوب باید داشته باشد ندارد» در توضیح این اظهار نظر اظهار داشت: برنامه های این جشنواره به همان صورتی است که مردم طی سال هم دیده اند؛ ضمن اینکه این جشنواره از لحاظ بین المللی ضعیف است تا حدی که عبارت بین المللی را از عنوان آن حذف کرده اند. برنامه هایی هم که طی ۱۵ سال قبل در این جشنواره اجرا شده، رفته رفته ضعیف تر شده اند.
مقصر اصلی چند نفر مشخص هستند
وی در پاسخ به این پرسش که علت سطح ضعیف جشنواره موسیقی فجر را چنانچه عنوان می کند در چه می داند؟ می گوید: زمانی که یک ارکستر، بد می نوازد، مقصر آنرا رهبر ارکستر می دانند. درباره جشنواره موسیقی فجر هم باید به همین صورت نگاه کرد که مقصر اصلی کیست؟ در ایران مقصر اصلی چند نفر مشخص همچون آقایان محمد سریر، حمیدرضا نوربخش، داوود گنجه ای و حسن ریاحی هستند که سال هاست در گروهی به نام شورای موسیقی حضور دارند. تمام تصمیم گیری موسیقی ایران دست آنهاست و تعیین کننده سطح موسیقی کشور هستند. بنابراین اگر جشنواره موسیقی فجر یا ارکستر سمفونیک در سطح پایینی قرار دارند، به دلیل تصمیم گیری این افراد است.
همینطور از رهبری سوال می نماییم که چرا برخلاف نظر بسیاری، به عقیده او، دولت مقصر ضعف جشنواره موسیقی فجر نیست، که پاسخ می دهد: از نظر نظریه مقصر بودن دولت ها درست است ولی از نظر عملی نه؛ چونکه مثلا در کشور اتریش که بعنوان یکی از پایتخت های موسیقی شناخته می شود و نزدیک به پنج دهه در آن زندگی کرده ام، همانند ایران دارای وزیر فرهنگ و مدیران مختلف موسیقی است و این افراد هم لزوما با موسیقی آشنا نیستند ولی برای انجام رویدادهای مهم یا تصمیم گیری به شورایی ارجاع داده می شوند که به آنها مشاور گفته می شود و تمام مدت با مشورت آنها برای رویدادهای هنری تصمیم می گیرند.
او ادامه می دهد: در ایران هم این شوراها را داریم که اتفاقا مشکل اساسی به آنها برمی گردد؛ چونکه سال هاست که با وجود نیروهای جوان و بااستعداد موسیقی تنها یک گروه در این شورا حضور دارند و تغییر نمی کنند؛ امری که هیچ گاه در کشورهای دیگر رخ نمی دهد. هرچند کلیه مدیران، وزرا و سایر مسؤلان فرهنگی در این سال ها تغییر کرده اند ولی این امر هیچ تأثیری بر سطح موسیقی و رویدادهای موسیقی مانند جشنواره موسیقی فجر نداشته است، چونکه اعضای این گروه حمایت بالایی از یکدیگر نشان می دهند؛ بنابراین هر وزیر و مدیری که روی کار آمده است ناچار شده از آن شورا بعنوان یک گروه حرفه ای مشورت بگیرد.
دبیرانی که تجربه کافی نداشتند
او ادامه می دهد: جشنواره موسیقی فجر سطحی هم تراز با آقایان ریاحی و نوربخش دارد. این افراد کی و کجا برگزاری یک فستیوال بزرگ را تجربه کرده اند؟ هیچ گاه. چندین دوره که وضع جشنواره موسیقی فجر مناسب نبود، آقای ریاحی مسئول اصلی برگزاری جشنواره موسیقی فجر بوده اند و سال جاری باردیگر انتخاب شده اند. چندین دوره هم آقای نوربخش بوده اند که شرح حال برگزاری جشنواره در زمان ایشان برای همه روشن است. دو دوره هم آقای فرهت دبیر بودند که البته درست است که ایشان آهنگساز و مدرس هستند ولی تجربه ای در برگزاری چنین رویدادهایی ندارند.
خیلی کارها بودجه نمی خواهد
همینطور با رهبری مطرح می نماییم که آیا درست است که بودجه جشنواره موسیقی فجر در حدی نیست که بتوان از لحاظ بین المللی فعالیت گسترده ای انجام داد؟ که در همین راستا عنوان می کند: بسیاری از مسائل هست که بودجه نمی خواهد؛ مثلا در اتریش زمانی که می خواهند مدیر رویدادی را انتخاب کنند، فراخوان های زیادی منتشر می کنند و اگر نتوانند در کشور خود فرد مناسبی را پیدا کنند، در خارج از کشور به دنبال آن می گردند؛ چونکه می دانند مهم می باشد که آن فرد با بودجه ای که در اختیارش می گذارند بهترین کار را انجام دهد ولی در ایران به این صورت نبوده است؛ البته قبول دارم که امکان دعوت از یک ارکستر یا خواننده گران قیمت به این جشنواره وجود نداشته ولی این آقایان به علت اینکه قصد حفاظت از منافع دوستان خویش را داشتند حتی به دنبال دعوت از هنرمندان مطرح بین المللی هم نمی روند. هنرمندان بزرگ ایرانی زیادی داریم که با عنایت به آن نیازی نیست هر دوره از یکسری هنرمند معمولی اتریشی و آلمانی دعوت شود.
راه حل پیشنهادی
این رهبر ارکستر در پاسخ به این پرسش که از نگاه او «راه حل چیست؟» تصریح می کند: باید از امکانات افراد سطح بالای ایرانی و نیروی جوان بهره برد و از این آقایان خواهش کرد که کنار بروند. اگر قرار نیست از نیروهای جوان تر استفاده کرد، پس برای چه این همه دانشگاه و هنرستان موسیقی داریم؟ حتی هنرمندان خیلی خوبی در خارج از کشور داریم که از سر ناچاری به خارج از کشور آمده اند و اتفاقا کارهای بزرگی در اینجا انجام می دهند ولی در داخل کشور اصلا نامی از آنها برده نمی گردد. اگر از نیروهای جوان و بااستعداد استفاده نشود وضع به همین صورت خواهد ماند. رئیس یک جشنواره باید روابط بین المللی عالی داشته باشد. یک بیزینس من درجه یک و بااستعداد باشد. ولی هیچکدام از مدیرهای سابق این جشنواره چنین خصوصیاتی را نداشتند.
او در انتها می گوید: برای پیدا کردن دبیر جشنواره فجر باید فراخوان گذاشت. یک هیات بی طرف انتخاب و تلاش کرد شخصی تنها برای یک دوره انتخاب گردد. در نهایت آن فرد باید بهترین شرایط را به وجود بیاورد و اگر کار او خوب نبود فورا باید عوض شود.
علی رهبری فارغ التحصیل هنرستان عالی موسیقی ملی و آکادمی موسیقی و هنرهای زیبای شهر وین است. وی همینطور رئیس هنرستان عالی موسیقی ملی و کنسرواتوار تهران در سن ۲۵ سالگی به مدت ۳ سال بوده است. رهبری برنده مدال طلا برای ایران در مسابقات جهانی رهبری ارکستر در فرانسه و برنده مدال نقره برای ایران در مسابقات جهانی رهبری ارکستر در سوییس بوده است.
رهبری ارکستر در فستیوال های جهانی موسیقی همچون جشنواره بهاری وین، تابستانی وین، زالسبورگ، لینس، پراگ، براتیسلاوا، هانور، مالاگا، یوهانس بورگ، پرتوریا، بوداپست و مادرید در کارنامه هنری او دیده می شود.
منبع: musicreader.ir
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب