نشست آسیب شناسی موسیقی بعد از انقلاب؛
موسیقی ایران مدیریت یکپارچه می خواهد
به گزارش موزیک خوان، نشست تخصصی صدمه شناسی موسیقی در سالهای بعد از پیروزی انقلاب اسلامی روز سه شنبه بیست و هشتم فروردین ماه به میزبانی مرکز موسیقی حوزه هنری انقلاب اسلامی برگزار گردید.
به گزارش موزیک خوان به نقل از مهر، هم زمان با فرا رسیدن هفته هنر انقلاب نشست تخصصی صدمه شناسی موسیقی در سالهای بعد از پیروزی انقلاب اسلامی روز سه شنبه بیست و هشتم فروردین ماه به میزبانی مرکز موسیقی حوزه هنری انقلاب اسلامی و سخنرانی مسعود کوثری و رضا مهدوی در سالن جلسات اندیشکده ادبیات پایداری برگزار گردید.
مسعود کوثری استاد دانشگاه تهران در شروع این نشست که با کارشناسی و اجرای پدرام جوادزاده برگزار شد، ضمن ارائه توضیحاتی از وضعیت موسیقی قبل از پیروزی انقلاب اسلامی اظهار داشت: متاسفانه بازار اقتصادی و سیاست های هنری برخی دولت ها بعد از پیروزی انقلاب اسلامی چندان پر رونق نبوده و خیلی از مدیران در این حوزه مقصر بوده اند. ما در مدیریت موسیقی ایران نتوانستیم به اقتصاد موسیقی سر و سامان دهیم و به سبب همین اقتصاد کوچک، خیلی از استعدادها فرصت بروز ندارند. ما در موسیقی مهاجرت پنهان هم زیاد داریم که گاهی برخی هنرمندان ما مجبور می شوند، مهاجرت و ترک وطن را بپذیرند. رضا مهدوی آهنگساز، مدرس، نوازنده و مدیر اسبق مرکز موسیقی حوزه هنری انقلاب اسلامی هم در شروع صحبت های خود ضمن اشاره به حمله تنبیهی جمهوری اسلامی ایران اظهار داشت: موسیقیدان در واکنش اخیر نظام باید کار خودش را نشان دهد؛ چرا هم اکنون هنرمند ما در سکوت است؟ اگر هنرمندان مثل نظامی ها جواب دندان شکن ندهند، قافیه را باخته اند؛ منظورم واکنشی است که مثل شهید آوینی کارستان کند. این فضا در حالی است که امروز صدا و سیما پول های میلیونی به خوانندگان می دهد که حتی زحمت خواندن به خودشان نمی دهند و پلی بک می خوانند. من مطمئن هستم اگر شهید آوینی زنده بود این وضعیت را برنمی تابید چون این شهید بزرگوار واقعا موسیقی شناس بود. بعد از دهه هفتاد مسیر را گم کردیم این هنرمند در قسمت دیگری از سخنانش اظهار داشت: ما دهه ۶۰ پرباری برای موسیقی پس از انقلاب اسلامی داشتیم. چهره هایی آمدند و جانانه با وجود محدودیت ها کار کردند، با این که عده ای محدودیت ها را برنتابیدند و رفتند و برخی خودی ها که از بیگانه بدترند، بی مهری کردند. بعنوان مثال جناب استاد میرزاده نابغه موسیقی بود. این هنرمند بیشتر از ۷۰ درصد از آثار در رابطه با موسیقی جنگ و انقلاب را تنظیم کرد اما متاسفانه هیچگاه اسمش نیامد و حقوقی هم نمی گرفت و چه بد که هیچگاه هم از او تجلیل نشد. از طرفی مرحوم اسفندیار قره باغی هم پیش از انقلاب قرار بود در ایتالیا اپرا بخواند اما چون انقلابی بود، ماند و غیر از سرودهای انقلابی هیچ اثر دیگری نخواند و چه بد که از این هنرمند هیچگاه در جشنواره فجر تجلیل نشد. به نظرم این بی مهری ها سبب شد، پس از دهه ۷۰ مسیر را گم نماییم. مهدوی در قسمت دیگری از صحبت های خود بود که به مبحث حضور هنرمندان موسیقی پیش از انقلاب در جریان فعالیتهای موسیقایی بعد از پیروزی انقلاب اسلامی اشاره و خاطرنشان کرد: به نظر من خیلی از موسیقی دانان پیش از انقلاب وفادارترین چهره ها به انقلاب بودند. چونکه آنهایی که در ایران ماندند، تلاش کردند به موسیقی ایرانی متعهد بمانند اما بی مهری دیدند. بعدها با در دولت سازندگی هم به موسیقی چسبیدیم که برخی از خوانندگانش با زیر ابرو برداشتن و شلوارهای پاره درآمدهای میلیاردی کسب کردند. اصلا چه طور می شود که پس از دهه شصت به شکلی از موسیقی می پردازیم که اصلا ایرانی و مردم دوست نیست و متاسفانه نتایج آنرا امروز می شنویم و می بینیم. شرایطی که موقعیتی را به وجود آورد که خیلی از موسیقیدانان برجسته ما تبدیل به چهره ای بین المللی شوند و اتفاقا موسیقی ایرانی را به درست ترین شکل ممکن به جهان معرفی کنند. اتفاقا آن چهره ای که امروز در جهان درخشیده عضو گروه موسیقی «مردان خدا» به خوانندگی جلال الدین محمدیان بوده است. اصلا از خود سوال کرده ایم این گروه تنبورنوازان به کجا رسیدند؟ در حالیکه همه این ها در توسعه کمی و کیفی موسیقی پس از انقلاب اسلامی بسیار موثر بودند. من بر این باورم ما نباید همه جریانات را سیاسی می کردیم.
یک حکایت متفاوت از مرکز حفظ و اشاعه موسیقی
حذف گونه های مختلف موسیقی بعد از پیروزی انقلاب اسلامی مبتنی بر سلیقه موسیقیایی مرکز حفظ و اشاعه موسیقی ایرانی مبحث بعدی این نشست تحلیلی بود که در این بخش مسعود کوثری و رضا مهدوی به بیان نقطه نظرات خود پیرامون این مورد و رشد بی حد و حصر موسیقی سرگرم کننده پرداختند.
مسعود کوثری در رابطه با این مورد اظهار داشت: یک نگاه موزه ای در بنیانگذاران مرکز حفظ و اشاعه وجود داشت که آنها بشدت روی این مورد تمرکز داشتند که موسیقی مد نظر آنها باید باقی بماند و تغییری هم نکند. در مرکز حفظ و اشاعه موسیقی ایرانی نگاه خانقاهی و روحیه اهل اخوتی وجود داشت که سبب خروج هنرمندان چون محمدرضا لطفی از مرکز شد، چونکه سیستم سفت و سختی وجود داشت که این عزیزان را ناگزیر کرد از این مرکز بیرون بروند. از طرفی اصلا تعریفی هم از «سنت» وجود نداشت. کما این که خود سنت در ارتباط با مدرنیته ادامه پیدا کرده است. اینها گره ای است که اهالی مرکز حفظ و اشاعه گرفتار آن شدند و این مورد سبب شد که این مرکز آن چنان که باید شکوفا نشود.
با کلید واژه «سنت» از قافله موسیقی دنیا عقب ماندیم
این مدرس دانشگاه اضافه کرد: من معتقدم باید در موسیقی ایرانی، «سنت» را باردیگر تعریف نماییم. این مهم ترین نکته ای است که می بایست برای توسعه موسیقی روی آن تمرکز داشته باشیم. ما باید بدانیم موسیقی در دنیا به سمت و سویی هدایت شده که می توانیم در آن گرایش های زیادی را پیدا نماییم. گرایش هایی که برای پیدا کردن آن کمی تعلل کردیم و این مورد سبب شد که کمی از قافله عقب بمانیم. ای کاش جلساتی در رابطه با کند و کاو صدمه شناسی موسیقی ایرانی داشته باشیم.
رضا مهدوی در این بخش از نشست بود که ضمن اشاره به عقب ماندگی موسیقی در زمینه موسیقی پاپ بیان نمود: موسیقی حالا وارد مراحل جدیدی شده که در حوزه تنظیم و آهنگسازی و امثالهم گرفتار تغییرات اساسی شده است. در این چارچوب ما در اواخر دهه هفتاد شاهد اتفاقاتی بودیم که صدای خوانندگانش به شکلی کاور خوانندگان لس آنجلسی بود و این موضوعی بود که باعث عدم پیشرفت ما در موسیقی پاپ شد، از طرفی ما در حوزه تربیت نسل جوان موسیقی پاپ غافل ماندیم و این نسل میانی ما بود که وارد جریان اصلی موسیقی پاپ شد. این در حالیست که ناکارآمدی مدیریتی و بدسلیقگی در این حوزه باعث ظهور و بروز اتفاقاتی شد که می بایست روی این مورد هم تمرکزی داشته باشیم. در واقع ما با مدیران لایق شیوه مدیریتی نالایقی را تجربه کردیم که سبب صدمه های زیادی شد.
یک انتقاد خیلی جدی از رسانه ملی در ایام پیروزی
مدیر اسبق مرکز موسیقی حوزه هنری انقلاب اسلامی در ادامه صحبت های خود با اشاره مثال هایی از برخی فعالیتهای موسیقایی انجام گرفته در حوزه اشاعه موسیقی انقلاب اظهار نمود: حسام الدین سراج سال ها پیش اثری را با شعر مرحوم حمید سبزواری به نام «همپای جلودار» با مبحث فلسطین در حوزه هنری منتشر نمود که رادیو و تلویزیون در دهه شصت آنرا مدام پخش می کردند و من نمی دانم چرا هیچ مجموعه ای حاضر نمی شود چنین اثر ارزشمندی را در این دوران بخصوص روزهای منتهی به عملیات غرور آفرین جمهوری اسلامی ایران در سرزمین های اشغالی به مخاطبان ما ارائه دهد. آیا دوره این موسیقی گذشته است؟ پس اگر گذشته است باید گفت دوره شعر حافظ هم گذشته است؟ آیا این نگاه درستی است؟ بطور قطع پاسخ منفی است. هنرمندی مانند حسام الدین سراج هنرمندی فرهیخته است که باید هر سال به او مدال بدهیم و بگوییم که آقای سراج ما قدر کارهای خوب شما را می دانیم. ما در این سال ها آثاری داریم که هنوز روی دست آنها چیزی منتشر نشده است. تضمین کننده این جریان هم الگوسازی است که رسانه ملی مهم ترین ابزار آن است. رسانه ای که در زمانیکه از تبلیغات تلویزیونی خبری نبود به جای آگهی های رنگارنگ، موسیقی پخش می کرد. موسیقی های ارزشمندی که واقعا در ارتقای سطح فرهیختگی مردم نقش ایفا می کرد.
وی با ارائه توضیحاتی در رابطه با نحوه اداره حوزه هنری انقلاب اسلامی در دهه های بعد از پیروزی انقلاب اسلامی اظهار داشت: چرا در این چند روز که به واسطه عملیات جنگی در خاک رژیم صهیونیستی یکی از مهم ترین اتفاقات دنیا افتاده و همه به توانایی دانشمندان ما پی برده اند از آثار پرارزش موسیقی انقلاب در دهه ۶۰ استفاده نمی کنند. به نظر من پول هست اصلا هم نگویید که نیست چون من می دانم که هست. پس چرا از چهره های پیشگام مومن به موسیقی انقلاب استفاده نمی کنید؟ اینها صدمه های جدی است که باید برای آن پاسخ داد. باور کنید هنوز بخشی از مردم هستند که می روند موسیقی جدی و فیلمهای جدی می شنوند و نگاه می کنند در حالیکه اگر سنت های خودمان را گرفتار مباحث اقتصادی نمی کردیم ماجرا به این شکل هدایت نمی شد.
«مدیریت یکپارچه» و موسیقی هایی که با فرهنگ ایرانی سنخیت ندارند
این کارشناس موسیقی ضمن انتقاد از شرایط این روزهای موسیقی پاپ خاطرنشان کرد: ما پیش از انقلاب هنرمندی به نام کورش یغمایی داشتیم که حتی پس از انقلاب هم در ایران ماند و آلبوم منتشر نمود. اما نمی دانم چرا این هنرمندان را کنار زدیم و به دنبال انواع تقلیدها رفتیم که کمتر هویت پاپ ایرانی دارد و مناسب سبک زندگی خانواده ایرانی نیست و می بینیم که در خیلی از سالن های بزرگ ایران شاهد اتفاقات صفر و صدی هستیم که خیلی از آنها نسبتی با هنر انقلاب و موسیقی انقلاب ندارند.
رضا مهدوی در قسمت دیگری از صحبت های خود بود که به مبحث اولویت های اجرایی رسیدن به نقاط مطلوب در موسیقی اشاره نمود و اظهار داشت: مدیریت یکپارچه مبحث مهمی است که باید به آن توجه کرد. بعنوان نمونه همین هم اکنون ما مبحث سند موسیقی داریم که مدتی است به تصویب رسیده است. اما متاسفانه بنده اطلاع دارم که برخی از مجموعه ها هستند که گویا مبحث سند را نپذیرفته اند. این همان مبحث در ارتباط با مدیریت یکپارچه است که سبب بروز مشکلاتی شده است. این بی مدیریتی ها سبب بروز مشکلات فراوانی شده که در زمان انقلاب و جنگ نبود. اگر مدیریت ها مانند مدیریت چمران و آوینی شد آن وقت من می توانم به هنر انقلاب باور بیشتری داشته باشم. مدیریت این نیست که بیاییم پشت تریبون و سخنرانی نماییم.
«نقد فرهنگی»، «شجاعت فرهنگی» و چند نکته در رابطه با سند موسیقی
در بخش دیگری از این نشست بود که مسعود کوثری به حذف بعضی از هنرمندان در دوران بعد از پیروزی انقلاب اسلامی اشاره نمود و اظهار داشت: ما باید اول به این نقد فرهنگی، جدی فکر نماییم که رابطه موسیقی ما با فرهنگ ما چگونه بوده است؟ پاسخ به این پرسش می تواند ما را به مبحث نشست امروز هم نزدیک کند. شرایطی که بهتر است اول به جداسازی هنر انقلاب و غیرانقلاب نپردازیم. به نظر من هنوز شفافیتی که به آن اشاره کردم همچنان وجود ندارد و هنوز یک فئودالیسم فکری در هنر وجود دارد که حاصل آن یک شی تکه پاره به هم وصل شده ای است که همین مبحث و نقد آن نیازمند یک شجاعت فرهنگی است که می بایست روی آن تمرکز بهتری داشته باشیم. امروزه هرج و مرج و آنارشی که می بینیم نتیجه نگاه نادرستی بوده که به هنر داشتیم و این مورد می بایست مقدمه یک بازبینی اساسی در سیاست های فرهنگی نظام جمهوری اسلامی باشد که بتوانیم به فضای مطلوب تری برسیم. ما در زمینه هنر امروز گرفتار فلاکت هنری شدیم. مسیری که واقعا در آن کج آمدیم و همین مبحث باعث اتفاقات ناخوشایندی شد.
مسعود کوثری ضمن ارائه نقطه نظرات خود در رابطه با سند موسیقی اظهار نمود: به نظر من سند موسیقی در ایران فایده چندانی ندارد. چون تجربه نشان داده وقتی سندی نوشته و تصویب می شود یعنی کار تمام است. نکته دوم هم مبحث فساد است که وارد جریانات فرهنگی هم شده و این فساد هر سندی را از بین می برد. ما پیش از این که بخواهیم کاری نماییم باید تلاش نماییم که صداهای مختلف شنیده شود تا از استخراج این صداهای مختلف، مبحث نقد فرهنگی برای طراحی آینده لحاظ شود.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب